Değerli hocam, dede yetimi ne demektir? Çocukları dedenin malından miras alabilir mi?
Dede öldüğünde onun çocukları varken torunları miras alamazlar. Mirasa en yakın olan hak sahibi olur. O hak sahibi yoksa bir sonrakine hak intikal eder. ‘Dede yetimi’ şudur: Bir kişi, babası sağken öldüğünde malı çocuklarına taksim edilir. Daha sonra onun babası da vefat ettiğinde doğal olarak onun malı da çocuklarına taksim edilecektir. Bu taksim esnasında daha önce vefat eden çocuğunun çocukları pay alamayacaklardır. Çünkü ölen babalarının kardeşleri olan amcalar sağ ise onlar dedelerine birinci dereceden yakın oldukları için ikinci dereceden birinin pay almasına engeldirler. Bu durumda dedenin malından toruna pay çıkmaz. Buna ‘dede yetimi’ denmiştir. Muasır uygulamalarda bu durumda toruna dedenin mirasından dedenin vasiyeti imiş gibi takdir edilip bir pay verilmesi şeklinde içtihatlar yapılmıştır.
Toruna miras düşmez diyen alimler bundaki hikmeti ve Allahın adaletinin tecellisini nasıl açıklıyorlar? Açıklayamıyorlar ise niçin aksi yöndeki içtihadlara, ki Faruk Beşer in ifadesine göre miras verileceği görüşü 1946 da Mısırda kanunlaştırılmış, itimat etmiyorlar.
Bunlara inanarak yüz binlerce öksüz ve yetimi mağdur eden amcalar dayılar var.
Bu alimler bunun sorumluluğunu nasıl taşıyacak?