Hazreti Peygamber’i (sas) canından aziz bilen sahabeler O’ndan kalan maddi hatıraları da itina ile saklamışlar. Nesilden nesile gelerek dünyanın dört bir köşesine yayılan bu Peygamber hatıralarının çoğu Osmanlı Devleti zamanında Topkapı Sarayı’nda toplanmış.
Her yıl milyonlarca ziyaretçiyi ağırlayan ‘Mukaddes Emanetler’ maddi ölçülerde paha biçilemeyen bir hazine. Yavuz Sultan Selim’in 1517’de Mısır’ı fethiyle Osmanlılara intikal eden Kutsal Emanetler, yüzyıllardır büyük bir hürmet ve itina ile korunuyor. Ve 4 asır boyunca 24 saat yanı başında edep, huşu ve huzur içinde Kur’an-ı Kerim okunuyor. Osmanlı Devleti zamanında sarayın Hırka-i Saadet Dairesi, Ramazan ayının 15. günü imparatorluğun en önemli törenlerinden birine sahne olurmuş.
Ziyaret günü yaklaştığında başta padişah olmak üzere bütün saray halkında bir telaş, bir koşuşturmaca, bir hareketlilik gözlenirmiş. Bir gün önce Revan Odası’na nakledilerek dairenin her tarafı silinip süpürülür, duvarlar gülsuyu ile yıkanır, miskle kokulandırılırmış. Ertesi gün Peygamberimiz (sas) ’in Kaside-i Bürde şairi Ka’b bin Züheyr’e hediye ettiği hırkası, bizzat padişah tarafından altın sandukasından çıkarılarak protokole ziyaret ettirilirmiş. Ardından da Peygamberimiz’in (sas) Fatih’teki Hırka-i Şerif Camii’ndeki hırkası ziyaret edilirmiş.
Halen Topkapı Sarayı’nda muhafaza edilen Mukaddes Emanetler, Peygamber Efendimiz (sas) ’e ait olan hatıralar, Sahabe-i Kiram’a ve Peygamber Efendimiz’in arkadaşlarına ait olan hatıralar, İslam büyüklerine ait olan eserler ve Kâbe’nin tamirinden Medine’den getirilen eserler olmak üzere 4 bölümden oluşuyor. Dünyanın dört bir yanından ziyaretçi akınına uğrayan sarayda en çok ilgiyi şüphesiz Hırka-i Saadet çekiyor. Bunun yanında Cafer-i Tayyar’ın devasa kılıcı da ziyaretçilerin hayranlığını kazanıyor.
Kıymetli muhafazalar içinde korunan emanetler, sanat tarihi açısından büyük kıymet taşıyor; ancak asıl kıymetleri çağrıştırdıkları anlam itibarıyla. Emanetler kuru bir eserden ziyade alemlere rahmet olarak gönderilen güzeller güzeli Peygamberimiz’i, onun ideallerini ve mefkurelerini bize hatırlattığı için gönüllere hitap ediyor.
Geçen yıla kadar Topkapı Sarayı’nda Mukaddes Emanetler bölümü sorumluluğunu yürüten ve şu an İstanbul Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu müdürlüğü görevinde bulunan Hilmi Aydın’a göre, bu hatıraların her biri hakkında onlarca cilt kitap yazılacak derecede önemli. Aydın, “Her bir eser, bir inancın, bir gerçeğin belgeleri olarak önümüze çıkıyor. Kâbe kilitleri, örtüleri, sahabe kılıçları dönemlerinin sanat ve kültürel gelişimini merhale merhale gösteriyor.
Sahabe kılıçlarının üzerindeki süslemeler, yazılar, yakut, firuze gibi taşlar ve altın kaplamalar 16. yüzyıldan sonra Osmanlı padişahları tarafından yaptırılmış. Padişahlar ‘Biz kuluz, gerçek sultan onlar.’ diyerek bütün imkanlarını seferber etmiş. Ayrıca Allah Resulü’nden kalan, hırkasından ayakkabılarına, kılıçlarından yayına kadar her şey son derece zarif, kaliteli ve şık. Hepsinin sadeliği içinde mükemmellik saklı.
=Sakal-ı Şerif: Rivayetlere göre bu Sakal-ı Şerifleri padişah 1. Ahmet Gül-ü Muhammed’iden herkes faydalansın diye tüp kafeslerin içine yerleştirip birçok yere dağıtmış.
=Kadem-i Saadet (Peygamber Efendimizin ayak izi) : Eminönü Tahtakale’de 1. Abdülhamit Türbesi’nde, Eyüp Sultan Türbesi’nde, Laleli Camii’nde, 3. Selim Türbesi’nde (ziyarete açık değil) , Mardin’de Hatuniye Medresesi’nde bulunuyor.
=Hırka-ı Şerif: Hırka-ı Şerif Camii’nde ve Topkapı Sarayı’nda Hırka-i Saadet Dairesi’nde. Ayrıca Hırka-i Şerif Camii’nin bahçesindeki vakıf binasında Peygamber Efendimiz’in gömleği ve ayakkabısı ile Veysel Karani’nin kuşağı ve takkesi korunuyor.
Peygamber Efendimizin kabrinin örtüsü: Beyazid Camii kıble duvarında ve Topkapı Sarayı’nda.
=Hacer-ül Esved parçaları: Kabe’de bulunuyor, bir de İstanbul’da Kanuni Sultan Süleyman’ın türbesi ile Sokullu Mehmet Paşa’nın Kadırga Sokollu Camii’nde 4 parçası muhafaza ediliyor.
=Kabe örtüleri: Kabe’nin örtüsü her sene değiştiği için eskiyen örtü alınır ve saklanır. Bu örtülerden biri Üsküdar Emetullah Gülmüş Cami ve Fatih Çarşamba’da Yavuz Selim Camii’nde saklanıyor.
=Ayrıca Beyazıd Meydanı’ndaki Vakıf Hat Sanatları Müzesi’nde; Peygamberimizin bir tutam saçı, Kuşak-ı Şerif ile Zıbın-ı Şerif’ten bir parça bulunuyor. Ayrıca Peygamberimizin kabrinden alınan toprak ve mahfazası ile Kabe’nin örtüsü bütün halde Ramazan boyunca teşhir ediliyor
Hz. Peygamber’den bir parça
Sakal-ı Şerif’in yüzlerce tarihi camide, hatta aileler elinde bulunması “Acaba hepsi Peygamber Efendimiz’e mi ait? ” sorularını akla getirdi. Bu sorunun cevabını Hilmi Aydın, “Peygamberimiz tıraş olurken bile sahabe ondan bir hatıra alabilmek için etrafında bekliyor, saçının ve sakalının bir telinin bile yere düşmesine izin verilmiyordu. Onun için Sakal-ı Şerif’in bu kadar çok olması gayet normal.” diyerek açıklıyor. Sadece Topkapı Sarayı’nda 63 Sakal-ı Şerif bulunuyor.