Hakkında ayet veya hadis olmayan konularda kıyas yaparak ‘haramdır’ demek ne kadar doğru? Örneğin, sigaraya haram dersek, aynı kıyasla piyasadaki neredeyse bütün meşrubatlara, içinde zararlı kimyasal olan hazır yiyeceklere kadar birçok şeye de haram diyebiliriz. ‘Allah’ın helal kıldığını haram saymayın, aşırıya da gitmeyin.’ (Maide suresi 87. ayet) Bu ayetle bu konu arasındaki dengeyi nasıl sağlayacağız? Ben bahsi geçen nitelikteki şeylere ve işlere haram dememekle birlikte onlardan harammış gibi kaçınmaya çalışıyorum, acaba aşırıya mı gidiyorum?
Haram koymak, helali belirlemek sadece Allah’ın hakkıdır. Fukahanın yaptığı haramlığı belli olan bir şeye benzeyen diğer haramları ortaya çıkarmaktır. Sigara hakkında haram demek için elimizde bir nas yani ayet veya hadis yoktur. Elimizde neyin haram olacağını belirleyen ölçüler vardır. O ölçülere uyunca da sigara veya filanca şey haramdır deniyor. Eğer piyasadaki yüzlerce şey o ilkeler açısından aynı durumda ise onlar da haramdır elbette. Şunu da tespit etmemiz gerekir: Normal günlük konuşmalarımızdaki sözlerimizin bile hesabını vereceğiz. Helal ve haram gibi bir konudaki her sözümüz yarın hesabını vereceğimiz bir sözdür. Bu tür hükümleri fukahaya bırakmak gerekir. Herkes ehli olduğu işi yapmalıdır. Bu ümmetin tertip düzeni fukahanın çalışması ile ortaya çıkmıştır. Onların alanına girmemiz sakıncalı olur, kendi kuyumuzu kazmış olabiliriz.