Cuma gününün kudsiyeti ve müslümanlar için hususiyeti hakkında şeref-sudûr olan birçok hadis-i şeriften anlaşıldığına göre:ALLAH (c.c.) Teala cuma gününe diğer günlerin üstünde bir kutsiyet atfetmiş, sonra ogününü tespit edip onda topluca Allah’a ibadet etme mevzuunda Yahudi veHıristiyanları muhayyer bırakmıştır; ancak onlar bugünü belirleme konusundaihtilafa düşmüşler; Yahudiler cumartesiyi, Hıristiyanlar da pazarı haftalık bayramve ibadet günü olarak tayin etmişlerdir. Cenâb-ı Hak, cuma gününü bayram olarakbiz müslümanlara ihsan etmiştir.”Bir cuma günü ALLAH (c.c.) Rasûlü:“Ey Müslümanlar! Bu öyle bir gündür ki, ALLAH (c.c.) Teala, onu sizlere bayram kılmıştır.”buyurmuştur.Evet cuma günü, Müslümanların haftalık bayramıdır.Her bayramda mutlaka bir kutlama ve merasim biçimi ve bunun da sebeplerivardır. Bu bağlamda cuma gününü kutlamaya sevk eden belli başlı hususiyetlerihadis-i şeriflerden istinbatla şöylece sıralamak mümkündür:ALLAH (c.c.) katında haftalık günlerin en şereflisi ve en kıymetlisidir. Senenin en hayırlıgünlerindendir. Müslümanların haftalık bayramıdır. Üzerine güneşin doğduğu enhayırlı gündür. ALLAH, Âdem’i cuma günü yaratmıştır ; vazifeli olarak cennetten ogün yeryüzüne indirmiştir; [tevbesini o gün kabul etmiş ] onun ruhunu da o gün almıştır.ALLAH (c.c.) katında kurban ve ramazan bayramı günlerinden daha faziletlidir.Kıyamet cuma günü kopacaktır. Mü’minler cennetten, Cemalullah’ı o gün temaşaedeceklerdir; yine o gün cennet ehli misk tepeleri üzerinde toplanacaklardır.Cuma günü yapılan ibadetler diğer günlerdekilerden daha faziletlidir.Cuma günü, ümmet-i Muhammed için hayır ve bereketi artırılmış bir gündür.Cuma günü yapılan hayırlı işlerin de özel kıymeti, kutsiyeti ve makbuliyeti vardır.Amellerin sevabı, cuma gecelerinde binlere çıkar.” Hayırlar o günde sabitleşir,yüce ruhlar o gün bir araya toplanırlar. Meleklerin hazır bulundukları bir gündür.Vakfesi cumaya denk gelen hacca hacc-ı ekber (en büyük hac) denilir.[Efendimiz (sas) de, mübarek hac ziyaretlerinde Cuma günü vakfe yapmışlardır.Hacc-ı ekber ifadesi Kur’an’da da geçmektedir: [Tevbe 9/3-4].Cumanın gündüzünde haram istekler haricindeki duaların kabul olunacağı gizli biricabet vakti bulunduğu gibi gecesinin son üçte birinde de bir icabet vaktibulunmaktadır; yine aynı zaman dilimi, meleklerin de hazır bulunduğu meşhûd biran olmaktadır.“Cuma günü içindeki icabet saati, ramazan’da kadir gecesi gibidir.” denilmiştir.Ka’b b. Mâlik: “Bir grup, anlaşarak cuma gününü dua etmek üzere taksim etseler,icabet vaktine daha kolay erişirler.” demiştir. [Kütüb-i Sitte, 12/501]Hz. Yakup, oğlu Yusuf’a karşı işledikleri suçtan dolayı diğer evlatları adına cumagecesi istiğfar etmiştir [Yusuf 12/98]. Hafızayı güçlendirme namazı da cuma gecesikılınır. Peygamber Efendimiz: “Kıyamet gününde her merhalede bana en yakınolanınız, dünyada bana en çok salat ve selam getireninizdir. Kim, cuma günü vecuma gecesi bana salât ü selâm getirirse, Cenab-ı Hak onun yetmişi ahiret veotuzu dünya ihtiyaçlarından olmak üzere yüz hacetini giderir. Sonra ALLAH (c.c.) birmeleği vazifelendirir. Size nasıl hediyeler gelirse o da kabrime girer, bana salatedeni adı, nesebi ve kabilesine kadar haber verir. Ben de onu beyaz bir deftereyazarım.” buyurmuşlardır.Cuma gününün dinen en bağlayıcı mükellefiyeti, cuma namazıdır.Zaruret olmaksızın üç cuma namazını peşpeşe terk eden kimsenin kalbimühürlenir. Şeytanlar cumaya gitmek isteyen müslümanları engellemeye çalışırlar.Kim cuma günü yıkanır, yaya olarak erkenden mescide gider, hutbenin başınayetişir, imama yakın oturur, onu dinler ve malayani söz sarf etmezse, ona heradımı için bir yıllık amelin (oruçları ve namazlarıyla) sevabı yazılır; haftalıkgünahları affolunur. Cuma günü olunca, mescidlerin her bir kapısında meleklerbulunur. İlk gelenleri sırayla yazarlar.İmam (minbere) oturunca defterleri kapatıp, zikri dinlenmeye giderler.Sünnete uygun olarak hutbeyi dinlemek, namaza dahil olmak,zikir ve duada hazır bulunmak, huşû, susmak gibi fiillerin sevaplarını isehafaza melekleri yazmaya devam ederler.Cuma günü bu kadar kutsi, bu kadar feyizli bir gün olmasına karşılık; yeryüzündeen şerli faaliyetler de genellikle yine bu günlerde yapılmaktadır. Nasıl Arafat’açıkılan Arefe günü, haccın yümün ve bereketinin toplandığı gündür; aynen öyle decuma günü de haftanın günleri içinde bir nokta-i beyzâdır. Onun lekelenmesiylediğer günler de o lekeden nasiplerini alırlar.ALLAH (c.c.) bir kulunun ruhunu cuma gününde kabzederse bu onun saadetine ve iyi bir akibetle gittiğine işaret addedilir.Cuma günü veya gecesi vefat eden, şehid sayılır; kabir fitnesinden(azap ve sual) korunur. Yine cuma günü cehennem ateşi yakılmaz, kapıları kapatılır.Cuma namazı kılmak, her akıl-bâliğ mü’min erkeğe farz-ı aynıdır [Cuma 62/9-10]Ezan okununca başka şeylerle uğraşılmayıp hemen camiye gidilmesi vaciptir.Bunun dışında cuma günü yapılması sünnet olan bazı ameller vardır:Cuma sabah namazında Secde ve Dehr/İnsan sûreleri okumak.Cuma namazı öncesi yıkanmak.Misvak veya fırça ile ağzı temizlemek.Hoş koku sürünmek.Tevbe ve istiğfarlarla manen arınmak.Dua, zikir ve tesbihlerde bulunmak.Hz. Peygamber’e çokça salât ü selâm getirmek.Cuma gününe mahsus güzel elbiseler giymek.Güler yüzlü ve sevinçli olmak.Camiye erken gitmek ve iki rek’at tahiyyetü’l-mescid namazı kılmak.Kehf sûresini okumak veya dinlemek.Mescidleri temizleyip kokulandırmak.Cuma namazında Cum’a ve Münâfikûn veya A’lâ ve Gâşiye sûreleri okumak.Hatip hutbeye çıkıncaya kadar ibadetle meşgul olmak…Cuma günü, bayram günü olduğundan, bir gün önce veya sonrası olmaksızın sadece o güne has oruç tutmak haramdır.Camiye ezandan sonra girmek;zaruret olmaksızın, imam minbere çıkıp iç ezanın okunmasından itibaren namazkılınıncaya kadar alışveriş ve benzeri bir dünya işiyle meşgul olmak ve cumanamazı vakti girdikten sonra namazı kılmadan yolculuğa çıkmak ise dinen kerihgörülmüştür.Hutbe esnasında boş konuşan ve başka şeylerle ilgilenen kişi sevaptan mahrumkalır; ancak cumaya ezandan önce gelen, mü’minleri rahatsız etmeyen,hutbeyi sükûnet ve edep içinde dinleyen, namazı huşu ile kılanın bu namazı ise,bir önceki cumaya ve fazladan da üç güne kadar (işlemiş olduğu) günahlarakeffarettir; zira Cenab-ı Hak: “Kim bir hayır yaparsa bu kendisinden on misliylekabul edilir.” buyurmuştur [En’** 6/160]. Bu sebeple cuma günü salih amelleriartırmalıdır. Allah’ın kardeş ilan ettiği Müslümanlar, bütün mübarek gün vegecelerde olduğu gibi cumayı da bir vesile, bir fırsat bilerek yaratılış gayeleri olanubûdiyetin [Zâriyât 51/56] gereğini hayırda yarış emr-i Sübhânî’si [Bakara 2/148]ufkunda sergilerler ve sergilemelidirler. İslam uleması arasında cumayla alakalıatasözü hükmünde bir değerlendirmeyle konuyu bağlayalım:“Cuma haftanın, ramazan yılın, hac ise ömrün ölçüsüdür.” Kaynak:Dua kitapları ve internet