Rasûlullah(s.a.v)Efendimiz buyurdu ki:Güneş ve ay,Allah’ın kudretini gösteren ayetlerden iki ayettir.Birinin ölümü veya doğumu için tutulmazlar.Bunların tutulduğunu gördüğünü zaman Allahu Teâla’ya dua ediniz,tekbir getiriniz ve sadaka veriniz.Bazı rivayetlerde de sadece”Bunu gördüğünüz zaman Allah Azze ve Celle’yi zikrediniz.”denilmiştir.Abdurraman b. Semure(r.a)dedi ki:Güneş tutulmuştu.Allah Rasûlü’ne geldim.Kendisi namazdaydı.Ellerini kaldırarak güneş açılıncaya kadar tesbih,tehlil,tekbir,hamd ve dua etti.Güneş açılınca iki sure okuyarak iki rekat namaz kıldı.”Tesbihler:Tesbih:SübhânallahTehlil:Lâ ilâhe illallahTekbir:Allahu EkberHamd:ElhamdülillahGüneş ve ayın tutulması hallerinde Allah’ı Teâlâ’yı zikretmeyi dua etmeyi çoğaltmak sünnet olduğu gibi, tutulmadan dolayı namaz da kılmak sünnettir. Bunun, müslümanlaın icmaı ile sabit olduğu bilinmelidir.458- Hazreti Aişe’den (Radıyallahu Anha) rivayet edildiğine göre, demiştir ki, Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu:“Güneş ve Ay, Allah’ın (kudret ve azametine delâlet eden) alâmetlerinden iki alâmettirler, hiç kimsenin ölümünden ve doğumundan dolayı tutulmazlar. Bunu (tutulma halini) gördüğünüz zaman, Allah Teâlâ’ya duâ edin, tekbir getirin ve sadaka verin.”[11]Yine Buharı ve Müslim’in bazı rivayetlerinde şu ifade vardır: “Bunu (tutulma halini gördüğünüz zaman, Allah Tealâ’yi zikredin.”Keza bunu, İbni Abbas’ın rivayetinden naklettik. Yine Buharî ve Müslim’in Sahîh’lerinde, Ebû Musa El-Eş’ârî’nin Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem’den şu naklini rivayet ettik: “Bu (ay ve güneş) tutulma hallerinden bir şey gördüğünüz zaman, Allah’ı anmaya, ona duâ etmeye ve ondan mağfiret dilemeye iltica edin.”Yine Buharî ve Müslim’in Sahîh’lerinde, Muğîre ibni Şube’den şu rivayet vardır: “Bunu (güneş ve ay tutulma hallerini) gördüğünüz zaman, Allah’a duâ edin ve namaz kılın.” Buharî, yine bu rivvayetin aynısını, Ebû Bekre’nin rivayetinden nakletmiştir. En doğrusunu Allah bilir.459- Abdurrahman ibni Sümre’nin rivayetine göre, şöyle demiştir: “Güneş tutulmuşken Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in yanma vardım ki, namazda durulduğu gibi, ayakta ellerini kaldırarak teşbih ediyor, teh-Iil getiriyor, hamd ediyor, tekbir getiriyor ve duâ ediyordu! tâ güneş açılıncaya kadar… Güneş açılınca, iki sûre okudu ve iki rekât namaz kıldi”[12]Güneş tutulması namazında kıraati (kur’an okumayı) uzatmak müs-tahabdır. Birinci rekâtta, Bakara sûresi kadar; ikincide ikiyüz âyet, üçüncüde yüzelli âyet ve dördüncüde de yüz âyet kadar okunması müstahab olur. Birinci rekatın rükû’unda yüz âyet miktarınca, ikinci ve üçüncü rü-kûlarda yetmişer ve dördüncüde elli âyet miktarınca teşbih getirilir, secde de, rükû gibi uzatılır, birinci secde, birinci rükû kadar ve ikinci secde, ikinci rükû kadar uzatılır. Doğru olan budur. Bu konuda alimler arasında bilinen ihtilâflar vardır. Benim anlattığım, secdeyi uzatmanın müstahab oluşunda şüphe edilmesin. Bununla beraber, alimlerimizin kitablarmda meşhur olan, uzatılma yapılmaz, hükmüdür. Fakat bu yanlıştır yahud zayıftır; doğrusu uzatılmasıdır. Bu husus, Buharî ve Müslim’in Sahîh’lerinde, çok yollarla Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’den sabit olmuştur. Ben bunları delil ve şahidleriyle “Mühezzeb” şerhinde açıkladım; ve orada anlattıklarıma burada işaret ettim ki, aykırı olan sözlere aldanılmasm.İmam Şafi’î (Rahimehullah) da, bu namazın uzatılmasının müstahab olduğunu çok yerde göstermiştir. En doğrusunu Allah bilir.Alimlerimiz demiştir: İki secde arasında oturma işi uzatılmaz; diğer namazlarda âdet olduğu gibi yapılır. Söyledikleri bu söz, sağlam değildir. Çünkü sahîh olan hadîste, uzatılması sabit olmuştur. İkinci rükûdan doğrulunca ve teşehhüdde oturulunca, bunlar uzatılmaz. En doğrusunu Allah bilir. Bütün bu uzatmalar terk edilip yalnız Fatiha okunsa, namaz sahih olur. (Hanefî’lerde bir sûre ilâvesi vacib olduğu İçin bu terk edilmez).Rükûdan her kalkışta: “Semialîâhu limen hamideh, rabbenâ hkelhamd” “Allah’a hamd edenin Allah hamd ini işitir, rabbimiz hamd sanadır” demek müstahabdır. Biz bunu Buhârî’nin Sahih’inde rivayet ettik.Ay tutulmasında kıraati aşikâre yapmak sünnettir. Güneş tutulmasında ise kıraati gizli yapmak müstahaptır.Namazdan sonra imam iki hutbe irad eder. Bu hitabelerinde insanları Allah’ın kudret ve azameti ile korkutur ve onları Allah’a ibâdet ve itâata teşvik eder, sadaka vermeyi, köle âzâd etmeyi tavsiye eder. bu hususlar, sahîh olan hadîslerde sabit olmuştur. Ayrıca Allah’ın nimetlerine karşı şük-retmeye teşvîk eder, gaflet ve aldanmadan sakındırır. En doğrusunu Allah bilir.460- (Hz. Ebû Bekir’in kızı) Esma’dan (Radıyallahu Anhüma) rivayet edildiğine göre şöyle demiştir:“Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Sellem, güneş tutulmasında köle âzâd etmeyi emretmiştir.”[13] En doğrusunu Allah bilir