Hocam, deniz hıyarı yemek veya kendisinden diş macunu içinde faydalanmak Hanefi mezhebine göre uygun mudur?
Selamünaleyküm.Hanefi Mezhebimizin bu husustaki kaidesi gayet açıktır. Örfün ‘balık’ olarak görmediğine cevaz verilmemektedir. Sözünü ettiğiniz nesneyi ilk defa duydum. Resimlerinden baktım, hiçbir şey anlamadım diyebilirim. Bu da benim gibi birinin balık örfüne uzak olduğunu göstermektedir. Kanaatim odur ki, balık kültürü olan ve yöresinde bu tür balığın da tüketildiği üç mü’mine bu nesneyi görünce ne olarak algıladıklarını sorarak balık olup olmadığını ve ona göre de yenip yenmeyeceğini tespit edebiliriz. Yenebiliyorsa diğer alanlarda kullanılması da buna bağlı olacaktır. Hanefi kitaplarında bile mesela karidesin balık sayılabileceğine dair görüşler vardır. Bu husustaki ihtilafın dinimizin kati naslarından anlaşılan bir hüküm gibi görülmesinde de sorun vardır. Bu bir içtihattır, içtihat olması bakımından da mübarektir. Cumhurun istidlal ettiği naslar ise daha sarihtir. Bu kaydı şunun için düştüm: Mesela ‘Diniz Hıyarı haramdır’ sözünü ‘faiz haramdır’ gibi kullandığımızda cumhur ile amel eden büyük bir kitleyi haram yiyor gibi göstermiş oluruz. Hâlbuki faizin haram olmasındaki Haram Olma ile bir deniz ürününün haram olması aynı ağırlıkta değildir. Evet herkes takip ettiği mezhebinin müçtehitlerine göre hareket etmelidir ama fıkıhtaki ihtilafın mü’minler için rahmeti yansıttığını da unutmamak gerekiyor